Grupa B Materiały i tworzywa pochodzenia naturalnego 1. Przyporządkuj opisom odpowiadające im pojęcia. Wpisz litery (A–I) w odpowiednie kratki. 3 p. A. wapno palone D. hydraty G. zaprawa gipsowa B. zaprawa wapienna E. wietrzenie skał H. wapno gaszone C. próchnica F. degradacja gleby I. właściwości sorpcyjne gleby Im jej więcej w glebie, tym lepsze warunki rozwoju roślin. Zdolność gleby do pochłaniania cząsteczek lub jonów z zawiesin znajdujących się w glebie. Długotrwałe działanie na skały wody, powietrza i temperatury. Proces niszczenia gleby wskutek nieracjonalnego jej użytkowania i zanieczyszczeń. Tlenek wapnia. Wodorotlenek wapnia. Sole uwodnione zawierające w sieci krystalicznej cząsteczki wody. Mieszanina gipsu palonego i wody. Mieszanina wapna gaszonego, piasku i wody. . 2. Uzupełnij podział surowców mineralnych ze względu na zastosowania. 2 p. 3. Wpisz wzory sumaryczne głównych składników przedstawionych skał i minerałów. 3 p. kryształ górski marmur piasek anhydryt ametyst _____________ ______________ _______________ ______________ _______________ 4. Uzupełnij równania reakcji chemicznych. Przy każdym z nich zaznacz nazwę procesu, w którym ta reakcja chemiczna zachodzi. Wstaw znak X w odpowiednią kratkę. 3 p. A. produkcja szkła krzemianowego C. otrzymywanie wapna palonego B. twardnienie zaprawy gipsowej D. twardnienie zaprawy wapiennej CaCO3 __________________________________ + CO2↑ A / B / C / D Ca(OH)2 + CO2 ___________________________ + H2O A / B / C / D 2 CaSO4 • H2O + 3 H2O _____________________ A / B / C / D Na2O + SiO2 ______________________________ A / B / C / D 5. Uzupełnij zdania, zapisując wzory sumaryczne związków chemicznych lub nazwy odpowiednich rodzajów szkła. 2 p. Szkło kryształowe zawiera znaczne ilości tlenku ołowiu(II) __________________ i tlenku potasu __________________. Szkło laboratoryjne wytwarza się z dodatkiem tlenku boru __________________ i tlenku glinu ____________________. ________________________________________ charakteryzuje się dużą gęstością, a po oszlifowaniu silnym połyskiem. 6. Zawartość procentowa wody w hydracie CuSO4 • x H2O wynosi 36%. Ustal wzór sumaryczny tego hydratu (mCu = 64 u, mS = 32 u, mO = 16 u, mH = 1 u). 2 p. Obliczenia: Odpowiedź: Wzór sumaryczny hydratu to ________________________________________________________________. 7. Wapień zawiera 83% węglanu wapnia. Oblicz, ile gramów tlenku węgla(IV) wydzieli się podczas reakcji identyfikacji 200 g wapienia kwasem solnym (mCa = 40 u, mC = 12 u, mO = 16 u). Zapisz równanie reakcji chemicznej. 3 p. Równanie reakcji chemicznej: _________________________________________________________________________ Obliczenia: Odpowiedź: Podczas reakcji identyfikacji 200 g wapienia kwasem solnym wydzieli się ______________ tlenku węgla(IV).

aprojektuj doświadczenie pozwalające wykryć CO2 w wydychanym przez człowieka powietrzu. Zaznacz rodzaj szkła i sprzętu laboratoryjnego oraz odczynników niezbędnych do przeprowadzenia tego doświadczenia chemicznego. szkło i sprzęt laboratoryjny A. kolba miarowa C. palnik spirytusowy E. korek z rurką odprowadzającą B. szkiełko zegarkowe D. probówka odczynniki A. woda bromowa C. jodyna E. oranż metylowy B. fenoloftaleina D. woda wapienna Zaznacz poprawną obserwację do przeprowadzonego doświadczenia chemicznego oraz równanie zachodzącej reakcji chemicznej: Obserwacje Równanie reakcji chemicznej A. Pojawiło się zmętnienie. a) CO2 + H2O H2CO3 B. Roztwór odbarwił się. b) Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3↓ + H2O C. Nastąpiła zmiana barwy roztworu z pomarańczowej na czerwoną. c) Ca(OH)2 Ca2+ + 2 OH– D. Pojawiło się ciemnoniebieskie zabarwienie. d) CaO + CO2 → CaCO3↓ Zadanie 2. (0–1 p.) Rozwiąż chemograf. T C 1 aCO3 W + X 2 3 + Y X + Z a) Zaznacz nazwy substancji, które oznaczono literami W–Z. woda W / X / Y / Z tlenek węgla(IV) W / X / Y / Z wodorotlenek wapnia W / X / Y / Z tlenek wapnia W / X / Y / Z b) Wybierz równania reakcji chemicznych oznaczonych cyframi 1–3. 1. A. CaCO3 CaO + CO2 B. CaCO3 CaO + CO 2. A. CaO + SO2 CaSO3 B. CaO + H2O Ca(OH)2 3. A. Ca(OH)2 + CO2 CaCO3 + H2O B. CaSO3 + CO2 CaCO3 + SO2 Zadanie 3. (0–1 p.) Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Wstaw znak X w odpowiednie kratki. a) Głównym składnikiem marmuru i kredy jest węglan wapnia. PRAWDA FAŁSZ b) Krzemionka, kalcyt i gips krystaliczny to minerały wapnia. PRAWDA FAŁSZ c) Prażenie skał wapiennych jest endoenergetyczną reakcją syntezy. PRAWDA FAŁSZ d) Cement jest mieszaniną betonu, piasku, wody i kruszywa. PRAWDA FAŁSZ Zadanie 4. (0–1 p.) Wskaż właściwość gleby, którą wykorzystano w doświadczeniu chemicznym przedstawionym na schemacie. A. zdolność przepuszczania wody B. plastyczność C. żyzność D. właściwości sorpcyjne Zadanie 5. (0–1 p.) Krzem jest jedną z niewielu substancji, które podobnie jak woda podczas topnienia zwiększają swoją objętość. Gęstość krzemu w stanie ciekłym wynosi 2,57 . Uzupełnij zdania tak, aby przedstawione informacje były prawdziwe. Gęstość krzemu w stanie stałym wynosi A / B. Kawałki stałego krzemu C / D. A. 2,33 B. 2,77 C. toną w ciekłym krzemie D. unoszą się na powierzchni ciekłego krzemu Zadanie 6. (0–1 p.) Ziemniaki najlepiej rosną na glebie o wartości pH od 4,5 do 6. Po analizie próbki pewnej gleby stwierdzono, że stężenie jonów H+ jest równe stężeniu jonów OH–. Uzupełnij zdania tak, aby przedstawione informacje były prawdziwe. Do uprawy ziemniaków gleba powinna mieć odczyn A / B / C. Badana gleba ma odczyn A / B / C. W celu uprawy ziemniaków na badanej glebie należy D / E jej pH, stosując nawozy F / G. A. obojętny B. kwasowy C. zasadowy D. podwyższyć E. obniżyć F. amonowe G. fosforowe Zadanie 7. (0–1 p.) Wskaż poprawne odpowiedzi dotyczące trzech związków chemicznych wapnia: węglanu, siarczanu(VI) i azotanu(V). a) Zaznacz masy cząsteczkowe wymienionych związków wapnia. A. 164 u, 100 u, 136 u C. 164 u, 136 u, 100 u B. 100 u, 136 u, 164 u D. 136 u, 100 u, 164 u b) Zaznacz odpowiedź, w której nazwy związków chemicznych ustawiono według zmniejszającej się zawartości procentowej (procent masowy) wapnia w związkach chemicznych. A. węglan, siarczan(VI), azotan(V) C. siarczan(VI), węglan, azotan(V) B. azotan(V), siarczan(VI), węglan D. węglan, azotan(V), siarczan(VI) Zadanie 8. (0–1 p.) Zaprawa wapniowa twardnieje pod wpływem jednego ze składników powietrza. Wskaż odczynnik, za którego pomocą można dowieść obecności tego związku chemicznego. A. wodorotlenek wapnia C. woda B. kwas solny D. chlorek wapnia

albo zad1 szkło i sprzęt laboratoryjny: D i E odczynniki:D obserwacje:A równanie reakcji:b zad2 a) woda -Y tlenek węgla(IV)-X wodorotlenek wapnia-Z tlenek wapnia-W b) 1-A 2-B 3-A zad3 a) prawda b)fałsz c)fałsz d)fałsz zad4 D zad5 ...A...D zad6 ...B...A...E...G zad7 a)B b)A zad8 A Mam nadzieję, że pomogłam:)