przyczyny rozbiorów Polski podział na zewnętrzne i wewnętrzne

Rozbiór pierwszy dokonany w 1772 roku był wynikiem sporu, jaki powstał w trakcie wojny Rosji i Austrii z Turcją. Otóż Rosja i Austria nie mogły się pogodzić co do własnych zysków nad morzem Czarnym. W tej sytuacji król pruski zaproponował porozumienie kosztem polski. Ustępstwa Rosji na rzecz Austrii kosztowały Rzeczypospolitą część Wielkiego Księstwa Litewskiego, a ustępstwa Austrii wobec Rosji – doprowadziły do utraty przez Polskę części Podola i Rusi Czerwonej (tj. Galicji). Autor tego pomysłu – król pruski – otrzymał tereny Pomorza Gdańskiego i połączył dwie części swego państwa. Po pierwszym rozbiorze Rzeczypospolitej pozostało 530 tysięcy km kwadratowych z 732 tysięcy poprzednio. Drugi rozbiór Polski spowodowany był sojuszem prusko-rosyjskim powstałym w 1792 roku. Oba państwa były wrogo nastawione do zmian w Polsce dokonywanych przez Sejm Wielki. Prusom zależało na zajęciu Gdańska, Torunia i Wielkopolski, a Rosja nie chciała dopuścić do usamodzielnienia się Polski poprzez reformy ustrojowe i społeczne. W drugim rozbiorze, który dokonał się po zwycięstwie Rosji nad Turcją, caryca Katarzyna zabrała Polsce połowę obszaru: Ukrainę, Podole, Białoruś. Prusy wzięły wspomniane już obszary, co „prostowało" granice tego państwa. Polska okupowana pozostała na obszarze około 200 tysięcy kilometrów kwadratowych. Był to teren sztucznie wycięty, bez perspektyw na samodzielny rozwój. Stanowił jednak dogodne miejsce do podjęcia walki o wolność. Powstanie kościuszkowskie jest tego dowodem. Z punktu widzenia zaborców nie można było tego terenu pozostawić bez nadzoru. Dlatego powstanie stało się okazją do ostatecznego podziału. W 1795 roku Rosja opanowała tereny do Niemna i Bugu. Austria zajęła ziemie między Bugiem a Wisłą i Pilicą a państwo pruskie resztę w tym Warszawę. Prawdopodobnie konflikty wewnętrzne w Polsce miały drugorzędny charakter wobec politycznych interesów mocarstw zaborczych i tylko w niewielkim stopniu wpłynęły na likwidację państw