Dlaczego osiągnięcia starożytnych Chińczyków przez długi okres czasu były nieznane pozostałej części ludzkości

- cywilizacja chińska rozwijała się w znacznym oddlaeniu (kilka tys. km. od Europy) - Chiny otaczają tereny bardzo trudne do przebycia np. pustynie , wysokie góry - w wielu okresach w historii Chińczycy sami izolowali się od Świata, ograniczone były kontakty handlowe, nie mówiąc o możliwosci swobodnego podróżowania przez cudzoziemców - od wczesnego średniowiecza szlaki handlowe na Daleki Wschód, w tym do Chin były kntrolowane przez muzułmańskich Arabów (nieprzyjaznych Europie i Europejczykom) - język chiński (j. mandaryński) jest zupełnie różny od języków indo-europejskich, trudno się go nauczyć