osiągnięcia Porażki Polityka Wewnątrzna Polityka zagraniczna Polityka gospodarcza

WALKA O GRANICE Polska chciała widzieć w swym terytorium ziemie obejmujące Galicję, Śląsk Cieszyński, Królestwo Polskie, obszary Litwy z Wilnem, Wielkopolskę, Warmię, Mazury i Wołyń. Po traktacie wersalskim większość z nich została jej przyznana (Wielkopolska, Ziemia Chełmińska, Pomorze bez Gdańska). Na Mazurach i Warmi przeprowadzono plebiscyt, którego wynik nie był korzystny dla Polski, Gorny Śląsk został podzielony. Przypuszczać można,żewpływ na decyzje podejmowane na Wersalu mogły mieć powstania: Wielkopolskie oraz trzy Śląskie. Inaczej sprawa przedstawiała się w Galicji i na Śląsku Cieszyńskim, gdyż w listopadzie 1918r. podpisana została umowa przez polską Radę Narodową Księstwa Cieszyńskiego i czechosłowacką Radę Narodową Śląska w sprawie granic między Polską i Czechosłowacją. Jednak już w styczniu 1919 roku czeskie wojka, wykożystując zaangażowanie sił polskich w walkach na froncie wschodnim, próbowały zająć Śląsk. Samoobrona mieieszkańców powstrzymała jednak atak, ale powiat frysztacki i cieszyński zostały w granicach Czechosłowacji. Galicja była regionem, do którego prawa rościły sobie dwie nacje: Polacy i Ukraińcy. Utrzymanie tych terenów przy Polsce było dużym sukcesem, ze względu na znaczący odsetek, jaki na tych ziemiach stanowili Ukraińcy. Bohaterstwem wykazali się mieszkańcy Lwowa, którzy bronili miasta od 1 do 22 listopada 1918 roku, do chwili gdy przyszły im z odsieczą oddziały polskie. Młodzi uczestnicy walk (głównie harcerze) otrzymali miano Orląt Lwowskich. Ważną rolę w zdobywaniu terenów Galicji odegrał generał Józef Haller ze swoimi oddziałami. Ostatecznie sprawa granic południowo-wschodnich rozstrzygnęła się w traktacie ryskim podpisanym 18 marca 1921 roku. To jednak był nie koniec kłopotów dla Polski, gdyż na północy rozgorzał konflikt z Litwą, która uznawała Wilno za swoją stolicę, choć przeważali tam Polacy. Było ono w tym okresie jednym z najważniejszych ośrodków kultury polskiej, więc Polska absolutnie nie mogła się na to zgodzić. Postanowiono je odzyskać, mimo niesprzyjającej postawy mocarstw zachodnich. Generał Lucjan Żeligowski, dowódca Dywzji Litewsko-Białoruskiej, 9 października 1920 roku zajął Wilno. W 1922 roku zostało ono przyłączone do Rzeczypospolitej. Jednak wojna bolszewicka w dalszym ciągu trwała. Nie udało się stworzyć państw ukraińskiego i białoruskiego, które byłyby zabezpieczeniem dla Rzeczpospolitej przed ZSRR. Sukcesem jednak było przetrwanie Polski najechanej przez komunistyczną Rosję. Pomimo podejścia Armii Czerwonej pod Warszawę i braku poparcia ze strony zachodnich mocarstw, udało się pokonać najeźdźcę. Traktat ryski na zakończenie wojny z bolszewikami zagwarantował Polsce prawa do wschodnich terenów. IERWSZE WŁADZE II RZECZPOSPOLITEJ Klęski ponoszone na froncie przez armię niemiecką i coraz widoczniejszy upadek Austro-Węgier, a także orędzie Rady Regencyjnej spowodowały u Polaków wzrost aktywności niepodległościowych wraz z nadziejami na odrodzenie się państwa polskiego. Podzielili się oni na dwa obozy. Jeden dążył do odbudowy państwa funkcjonującego w demokratyczny sposób. Skrajna lewica parła natomiast do rewolucji i dyktatury proletariatu, uznając hasło niepodległej Polski za “szkodliwe”. 7 listopada 1918 roku Polska Partia Socjalistyczna i PSL “Wyzwolenie” utworzyły Tymczasowy Rząd Polski z siedzibą w Lublinie. Na jego czele stanął Ignacy Daszyński. 10 listopada do Warszawy wrócił z niemieckiego więzienia Józef Piłsudski, a już 11 Rada Regencyjna przekazała mu naczelne zwierzchictwo, 3 dni później mianowano go Naczelnikiem Państwa, któremu podporządkowały się wszystkie wcześniejsze władze. Sukcesem był rozwój demokracji w Polsce. 17 marca 1921 roku Sejm Ustawodawczy uchwalił konstytucję marcową, gwarantującą każdemu obywatelowi równe prawa. Określała ona zasady podziału administracyjnego, mówiła o obowiązkach i prawach obywateli, jednocześnie ograniczając rolę prezydenta oraz wprowadzając system rządów parlamentarnych. Pierwszym prezydentem został reprezentant lewicy prof. Gabriel Narutowicz, który jednak przez liczne konflikty między partiami, oraz kampanię propagandową prawicy, został zamordowany 16 grudnia 1922 roku przez fanatycznego zwolennika prawicy, po zaledwie tygodniu rządów. Nie jest to podane w formie tabeli,ale jeśli przeczytasz powybierasz to co jest potrzebne... :) Pozdrawiam. :)