Dokonaj analizy utworu Czatyrdah Adama Mickiewicza i fragmentów wiersza XV z Księgi ubogich Jana Kasprowicza , a następnie porównaj zawarte w nich obrazy gór i ludzi . Zwróć uwagę na stosunek człowieka do przyrody .

Utwór „Czatyrdah” wchodzi w skład sonetów, które Mickiewicz napisał podczas pobytu na Krymie. Tytuł jest nazwą potężnej góry, na którą wspiął się poeta. Podmiotem lirycznym w wierszu jest zamieszkujący te tereny Tatar, który wyraża opinie swoich towarzyszy słowami: „nam czy słońce dopieka”. Adresatem w wierszu są góry, do których skierowane są słowa: „całuje stopy twej opoki,/Maszcie krymskiego statku, wielki Czatyrdachu!”. Masyw górski jest potężny, przywodzi na myśl anioła („Siedzisz (..) jak wysoki Gabryjel”) i podobnie jak anioł stanowi łącznik między zwykłymi ludźmi a Bogiem. Czatyrdah wyróżnia się spośród innych gór swą wielkością, dotyka chmur. Metafora „ciemny las twoim płaszczem” nasuwa przypuszczenia, że góra pragnie pozostać niewidoczna. „Ciemny las” to płaszcz, którym przykrywa się jak nakryciem chcąc odgrodzć się od ludzi. Góra sprawia więc wrażenie dalekiej. Niedostępność Czatyrdahu powtwierdzają kolejne słowa, kiedy podmiot liryczny mówi, że góra jest obojętna na losy ludzi. „Czatyrdahu, ty zawsze głuchy, nieruchomy”. Nawet gdy spotyka ich wielkie nieszczęście góra pozostaje niewzruszona.Człowiek jawi się jako mała i bezbronna istota w porównaniu z potężną góra. Skazany na niepowodzenia, klęski żywiołowe i wrogość innych ludów, oczekuje pomocy od wielkiej góry.Jednak nie dostaje jej, dlatego odczuwa swoją słabość.W „Księdze ubogich” opisał Kasprowicz szczyt Tatr. Podmiot liryczny mieszka u jego stóp.Zwraca się bezpośrednio i w swoim imieniu do gór słowami: „O Wierchu, ty Wierchu Lodowy! I znowu się zwracam do ciebie”. Słowa skierowane do góry są bardzo szczere, można powiedzieć,że intymne. Staje się on powiernikiem człowieka, który zwierza mu się ze swoich problemów i rozterek. Personifikacja szczytu („pytasz się, Wierchu”) sugeruje, że podmiot liryczny traktuje go jak swojego przyjaciela, który zna jego najgłębsze sekrety skrywające w sercu („patrzący do mego wnętrza”). Chociaż szczyt jest ogromny to jednak dzięki swej jasności staje się bliski człowiekowi(„skąpan w światłości”). Człowiek szuka u niego rady, a przebywanie i patrzenie na potężna górę sprawia, że dostaje odpowiedź. Zielona przyroda i błękitne niebo dają mu wiarę i optymizm. Dzięki górze przestaje odczuwać smutek („Cień świata, co rwał mnie w swą otchłań, /I dzisiaj mi radość mą kradnie”) i mógł pogodzić się, że jest słabym i bezbronnym człowiekiem („Wszak człowiek jest tylko człowiekiem”). Różnica w postrzeganiu góry w obu utworach jest istotna. Chociaż dwa szczyty są ogromne,to jednak Czatyrdah poprzez swą niedostępnośc przypomina zimny posąg. Można go podziwiać,widzieć jego piękno, ale nie sposób uzyskać od niego uczucia. U Kasprowicza góra jest przyjacielem człowieka. To zarazem nawiązanie do młodopolskiego franciszkanizmu, gdzie natura pomaga ludziom zjednoczyć się ze światem.

Brak rozpoczęcia i zakończenia;) ale bardzo fajna praca;)