Dam 6.!!!!! Przykłady występowania w przyrodzie wybranych pierwiastków -(Krzem,Tlen,Glin,Żelazo,Wapń,Sód,Magnez,Potas)

-Krzem stanowi 28,2% litosfery. W przyrodzie występuje tylko w stanie związanym, w postaci krzemianów i glinokrzemianów, a także wolnego ditlenku krzemu. -Tlen jest pierwiastkiem o największym rozpowszechnieniu w dostępnych badaniom warstwach kuli ziemskiej. Litosfera składa się w 46,4% mas. z tlenu związanego głównie w postaci krzemianów o ditlenku krzemu. Stanowi on także 89% mas. hydrosfery oraz 23,15 % mas. atmosfery. Wolny tlen w przyrodzie występuje w dwu odmianach alotropowych: zwykłego tlenu o cząsteczkach dwuatomowych, O2 oraz ozonu o cząsteczkach trójatomowych O3. Ozon powstaje w atmosferze na skutek wyładowań elektrycznych w czasie burz oraz pod wpływem promieniowania nadfioletowego. -Glin w postaci licznych skaleni albitu,anortytu,ortoklazu i mik, np.muskowitu występuje on w granicie, gnejsie, porfirze, bazalcie i innych skałach magmowych. Bardzo rozpowszechnione są minerały ilaste,jak aolinit,montmoryllonit, illit, stanowiące produkty wietrzenia glinokrzemianów. Minerał korund jest odmianą tlenku glinu -Żelazo jest czwartym pierwiastkiem wśród pierwiastków uszeregowanych w kolejności zmniejszającego się rozpowszechnienia w skorupie ziemskiej. Jest zarazem najbardziej rozpowszechnionym metalem ciężkim. W przyrodzie spotyka się sporadycznie żelazo rodzime, np. w postaci drobnych wtrąceń w skałach bazaltowych lub jako żelazo meteoryczne. Normalnie jednak żelazo występuje w przyrodzie w stanie związanym. Praktycznie wszystkie gleby i skały zawierają zanieczyszczenia związkami żelaza. Techniczne znaczenie jako rudy tego metalu mają przede wszystkim: magnetyt, hematyt, limonit (mieszanina minerałów, głównie getytu i syderyt.Piryt przerabia się głównie na kwas siarkowy. Jego rozpowszechnieniu w przyrodzie martwej odpowiada obecność żelaza w organizmach żywych, istotna dla wielu procesów biologicznych. -Wapń należy do pierwiastków o dużym rozpowszechnieniu w skorupie ziemskiej - 4,15%. Występuje w postaci licznych krzemianów i glinokrzemianów. Jako węglan, tworzy dwie odmiany krystaliczne: heksagonalny kalcyt oraz rombowy aragonit. Kalcyt jest składnikiem takich skał, jak wapienie, kreda i marmur, tworzących bogate złoża, a nawet całe łańcuchy górskie -sód-Najbardziej rozpowszechnione minerały zawierające sód, albit oraz jego roztwory stałe z glinokrzemianami potasu i wapnia, należą do grupy skaleni. Niektóre związki sodu: chlorek NaCl (sól kuchenna) i azotan NaNO3 (saletra chilijska), tworzą bogate złoża. Ogromne ilości chlorku sodu znajdują się w wodach mórz i oceanów (około 2,8% NaCl w wodach oceanów) -Magnez należy do pierwiastków o dużym rozpowszechnieniu w skorupie ziemskiej - 2,33%. Jako przykłady minerałów krzemianowych zawierających magnez można wymienić oliwin,serpentyn,talk. W wodzie morskiej zawartość soli magnezu dochodzi do 0,5 %. Występują one także w niektórych rodzajach wód mineralnych (wody gorzkie zawierają MgSO4). Magnez odgrywa ważną rolę w przyrodzie żywej jako jeden ze składników chlorofilu, zielonego barwnika występującego w liściach i łodygach roślin. -Potas w porównaniu z sodem jest znacznie bardziej rozproszony w skorupie ziemskiej i chociaż zawiera ona podobne ilości obu pierwiastków, to jednak związki potasu rzadziej tworzą złoża.Łatwo rozpuszczalne związki potasu, powstające w procesie powolnego rozkładu tych minerałów pod wpływem czynników atmosferycznych, są znacznie silniej adsorbowane przez glebę niż związki sodu i tylko mała ich część jest unoszona przez wody spływające do mórz i oceanów. Z tego też powodu zawartość potasu w wodzie morskiej jest około 40 razy mniejsza niż zawartość sodu. Potas, znajdujący się w glebie, jest pobierany przez rośliny, dla których pierwiastek ten jest nieodzowny do prawidłowego rozwoju. Stąd też popiół otrzymany po spaleniu roślin zawiera dość znaczne ilości węglanu potasu,jest natomiast ubogi w związki sodu.