zadanie 4 Wyjasnij pojecia 1. żyzność a urodzajność gleby 2. poldery 3. nośniki energii

Poldery są to obszary w dolinach rzek przeznaczone do zalania w razie powodzi w celu ochrony innych terenów, najczęściej miast. Rozlanie się fali powodziowej na większym terenie powoduje jej spłaszczenie i zmniejszenie groźby przerwania wałów w innym miejscu.

Urodzajność gleby – zdolność gleby do zaspokajania potrzeb roślin i wydawania plonu. Jest to wypadkowa żyzności i zastosowanych przez rolnika zabiegów agrotechnicznych. Urodzajność jest cechą określającą wartość produkcyjną gleby. Wyróżnia się: * urodzajność potencjalną, zależną od siedliska, w jakim gleba występuje * urodzajność aktualną, która może się zmieniać w czasie Podstawową miarą urodzajności jest plon (urodzaj). Na glebach urodzajnych, przy sprzyjających warunkach atmosferycznych, można osiągać wysokie plony. Żyzność gleby - naturalna zdolność gleby do zaspokajania potrzeb roślin. Stanowi ona zespół morfologicznych, fizycznych, chemicznych, fizykochemicznych, biochemicznych i biologicznych właściwości gleby, zapewniających roślinom odpowiednie warunki wzrostu. Jest wypadkową naturalnej zasobności i właściwości gleby. Miarą żyzności jest liczba gatunków roślin na danym areale. Naturalna żyzność gleby jest wynikiem procesu glebotwórczego i zależy od zawartości w glebie m.in. koloidów glebowych, związków mineralnych, próchnicy, drobnoustrojów. Żyzność gleby zwiększa się m.in. poprzez odpowiednie nawożenie, uprawę, stosowanie płodozmianu i meliorację.

Energia jest niezbędna ludziom dla zaspokajania ich potrzeb bytowych, przy produkcji dóbr materialnych oraz świadczeniu różnego typu usług. Używa się do tego celu energii pod różnymi postaciami. Energię, jej nośniki i źródła klasyfikować można stosując różne kryteria klasyfikacji. Z punktu widzenia stopnia przetworzenia rozróżniamy: * pierwotne nośniki energii (energię pierwotną) - występujące w przyrodzie w sposób naturalny w postaci kopalin (węgiel kamienny, węgiel brunatny, ropa naftowa, gaz ziemny) oraz takie formy energii jak energia rzek, energia słoneczna, energia wiatru oraz energia biomasy, energia geotermalna. * wtórne (pochodne) nośniki czyli przetworzone przez człowieka nośniki energii pierwotnej np.: energia elektryczna, ciepło, koks, benzyna, olej napędowy. Ze względu na wyczerpywalność nośniki energii dzielimy na: * odnawialne - czyli takie, które regenerują się wystarczająco szybko i których zasoby praktycznie nie wyczerpują się, bowiem nieustannie ich zasoby zostają uzupełnione energią padającego słońca. Do tej grupy nośników zaliczamy energię słoneczną, energię wiatru, energię rzek, energię geotermalną. * nieodnawialne -czyli takie, których zasoby są ograniczone i które wyczerpują się w miarę eksploatacji. Do tej kategorii zaliczamy wszystkie paliwa kopalne: wszystkie energetyczne odmiany węgla, ropę naftową, gaz ziemny oraz uranowe paliwo jądrowe. Ze względu na fizyczny stan skupienia nośniki energii dzielimy na: * paliwa stałe (węgiel kamienny, węgiel brunatny, torf, drewno opalowe, koks), * paliwa ciekłe (benzyna, olej opałowy, olej napędowy) * paliwa gazowe (gaz ziemny oraz gazy sztucznie wytworzone przez człowieka takie jak: gaz koksowniczy, miejski, czadnicowy)